Urtarrilaren 1etik aurrera Gizarte Segurantzan alta emateko derrigortasunak lan-praktikak egiteko kolektiboaren itxaropenak oztopatzen ditu
Ateak itxi berri dira egoera irregularrean dauden atzerritarrentzat, profesionaltasun-ziurtagiria lortzeko ikastaroak egin nahi dituztenentzat. Bekadun guztien kotizatzeko eskubidea aurten indarrean jartzearen albo-ondorioetako bat da. Praktiketako ikasleek, ordainduak izan ala ez, Gizarte Segurantzan kotizatu behar dute joan den urtarrilaren 1etik. Legearen espiritua argia da: prekarietatea eta enpresen balizko gehiegikeriak saihestu nahi dira kontratazioan. Baina letra txikia gorabehera handia da egoera irregularrean dauden etorkinentzat, Gizarte Segurantzan alta emanda ez daudenez, ezin baitute profesionaltasun-titulu hori lortzeko ikastarorik egin. Eta horiek gabe, aurrera egiteko itxaropenak blokeatu egiten dira.
“Ideia gisa, martxoko Errege Lege Dekretuan adostutakoa ondo dago; kontua da bidean arazo garrantzitsu bat sortu zaiela Gizarte Segurantzan alta eman ezin zaien atzerritarrei, AIZrik ez dutelako”, azaldu dio egunkari honi Mikel Mazkiaran abokatuak, SOS Arrazakeriaren Estatuko Federazioko idazkari nagusiak.
Akronimo horrekin, AIZ, Estatuko atzerritarren zerga-identifikaziorako kodea ezagutzen da, hau da, NANaren baliokidea. Bera gabe ezin dute praktikarik egin, eta horiek gabe ikastaroa osatzea ameskeria bat da. Gipuzkoan lan egiten duten gizarte-erakundeek kezkaz aztertu dute arazo hori azken asteetan.
Orain hilabete indarrean jarri zen neurria Bekadunaren Estatutuarekiko independentea da – geldirik dago –, Gizarte Segurantzako ministro ohi José Luis Escrivák pentsioen inguruan sustatutako erreformaren barruan baitago. Dekretua 2023ko urriaren 1ean indarrean jartzea aurreikusita zegoen, baina arauak bat egin zuen enpresek dagokien kotizazio-zatia beren gain hartzeari uko egitearekin.
Neurri polemiko baten luzapena
Eta emaitza izan zen 2024ko urtarrilaren 1era arte luzatu zela, unibertsitateak, enpresak eta erakundeak arauari egokitzeko, ikasleen eta etorkizuneko bekadunen garapen akademikoan ez eragiteko. Baina zer gertatzen da egoera irregularrean dauden pertsonekin? Hori da Euskadin 10.000 adingabe ingururen kasua, eta horietako askok graduko ikasketak egiten jarraitzen dute prestakuntza-zentroetan.
Araudiak planteatzen duen arazoa, Mazkiaranek dioen bezala, “bazetorrela ikusten zen”, eta, hain zuzen ere, Hezkuntza eta Gizarte Segurantza Sailaren arteko elkarrizketen xede izan da. Elkarrizketa horiek Lanbide Heziketako moduluak egiten dituzten adingabe horiek legez egokitzeari ekin diote, eta horrek enpresetan praktikak egitea dakar. Gizarte Segurantzan alta eman beharrak arriskuan jartzen zituen haren hezkuntza-graduak eta -prozesuak.
Alderdi hori, ordea, “ebatzi egin dute”, abokatuak baieztatu duenez. “Hezkuntza eta Gizarte Segurantza Sailaren artean elkarrizketak izan dira, eta, horiei esker, irtenbide bat aurkitu ahal izan da egoera horrek planteatzen zituen zailtasun teknikoei aurre egiteko”, zehazten du abokatuak. Hau da, lege berriak ez die eragiten administrazio-egoera irregularrean dauden ikasleek prestakuntza-prozesuetan egiten dituzten modulu eta graduei.
Lanbidek jarraibide bat eman du, eta horren arabera, egoera irregularrean dagoen atzerritar batek ezin du enplegu-zerbitzuan izena eman praktikak egiteko
Zalantza hori argituta, oraindik argitzeke dago orain arte praktikak egiten zituzten etorkin helduei buruzko ziurgabetasuna, dela Euskal Enplegu Zerbitzuaren bidez (Lanbide), dela gizarteratze- eta laneratze-erakundeen bidez (Sartu edo Peñascal Fundazioa). Gaur egun, egoera ez da hain laudagarria. Lanbidek instrukzio bat eman zuen duela bi aste, eta horrek “alarma guztiak piztu zituen”, esan du.
Bibliografia:https://www.noticiasdegipuzkoa.eus/sociedad/2024/02/01/cotizacion-becarios-certificado-profesionalidad-inmigrantes-7811472.html